به گزارش انجمن تولید کنندگان نوشت افزار کشور به نقل از ایسنا، ایران به عنوان یک کشور مستقل در آسیای غربی با بیشتر از ۸۱ میلیون نفر جمعیت، هجدهمین کشور پرجمعیت جهان محسوب می شود و از نظر تساوی قدرت خرید رده هجدهم جهان را دارد و از نظر تولید ناخالص داخلی بیست وهفتمین کشور دنیا هست. پشتیبانی از کالاهای ساخت داخل و الزام و یا تشویق استفاده کنندگان به استفاده از کالاهای داخلی سوژه ای هست که دست کم در سه دهه گذشته به طور مستمر از سیاست ها و دغدغه های مسئولین بوده و برای تحقق آن نیز اقداماتی انجام شده هست، هرچند که هیچ وقت اثربخشی این کارهای اندازه گیری نشده اما نتیجه های نشان می دهد تمایل به خرید کالای بیگانه افزایش یافته هست. عدم یکپارچگی کارهای، نبود پژوهش ها بازاریابی و اصرار بر خرید کالای داخلی بدون در نظر گرفتن احتیاج مشتری و بهبود کیفیت فرآورده ها در بعضی مواقع مانعی بوده که به وسیله آن عموم مردم از دستیابی به کالاهای با کیفیت و با نرخ مناسب باز مانده اند که نتیجه آن در بعضی فرآورده ها (مانند پوشاک) به رشد معضلاتی مثل قاچاق کمک کرده هست.
با توجه به تجارب دیگر کشورها و سوابق ایران در راستای ی پشتیبانی از کالای داخلی مورد ها پیش رو در جهت کمک به برنامه ریزی پیشنهاد شده و برای تدوین برنامه لازم هست تا بعضی پرسش ها به طور واضح جواب داده شود. منظور از کالای ایرانی چیست؟ کالاهای هدف کدام می باشند؟ برای شناسایی کالاهای مورد پشتیبانی در وهله ی اول باید مشخص شود که منظور از کالای ایرانی چیست؟ آیا کالاهایی که در کشور مونتاژ می شود به عنوان کالای ایرانی تلقی می شوند؟ آیا کالاهای تولید گردیده در منطقه های مخصوص و منطقه های آزاد تجاری به عنوان کالای داخلی محسوب می شوند؟ منظور از پشتیبانی چیست؟ آیا پشتیبانی ها تنها برای بازارهای داخل کشور هست و یا پشتیبانی برای حضور موفق در بازارهای بین المللی را نیز در بر می گیرد؟ مخاطب های کلیدی برنامه ها چه کسانی می باشند؟ نهادهای درگیر در اجرای برنامه ها چه ارگان هایی می باشند؟ جواب به این پرسش ها توان دارند جامعه تولید کنندگان و نیز سبد کالاهای تحت پشتیبانی را مشخص کند چراکه این امر به اجراء موفق برنامه و جلوگیری از هدررفتن زمان، هزینه و امکانات کمک می کند.
هدف؛ پشتیبانی از کالای ایرانی
استراتژی ایده ای ترجیحا پشتیبانی از کالای ایرانی با فراهم نمودن بستر رقابتی و ممانعت از انحصار، فرهنگ سازی در راستای استفاده از کالای ایرانی، ارتقاء کیفیت کالاهای ایرانی، شناسایی نیازها و سلیقه مشتریان، بهبود نحوه عرضه و عرضه فرآورده ها و بهبود کیفیت خدمات پس از فروش هست.
مجال ها و نقاط قوت
در شاخص های بین المللی اندازه بازار ایران بزرگ نشان داده می شود (رتبه ایران در سال ۲۰۱۷ در رکن اندازه بازار در شاخص رقابت پذیری، ۱۹ بوده است) و افزایش نرخ ارزهای بیگانه علت ایجاد مزیت برای کالای ایرانی شده هست. این درحالی هست که سطح آگاهی و احساس مسیولیت اجتماعی در جهت لزوم پشتیبانی از تولید کشور بالا هست و زیرساخت های مناسب تولید توان دارد در جهت بهبود اندکی و کیفی تولیدات موثر باشد (در سال ۲۰۱۷ رده زیرساخت ایران در شاخص رقابت پذیری ۵۷ بوده است).
تهدیدها و نقاط ناتوانی
عدم استفاده درست از نقدینگی جامعه در فعالیت های تولیدی، رقابت پذیر نبودن تولیدات داخلی با کالای بیگانه از نظر نرخ، کیفیت، سلیقه مشتری، تبلیغات و غیره، وجود معضل قاچاق در کشور و ناتوانی سامانه های نظارتی برای کنترل آن، سیر صعودی هزینه تولید کالا به علل مختلف من جمله نرخ نفع بالای تسهیلات بانکی، مالیات، بیمه، تامین اجتماعی، قاچاق، واردات بی رویه و مورد ها به مثابه، ناتوانی قوانین و آیین نامه های ذی ربط به پشتیبانی از تولید، ناتوانی همکاری میان بخش ها و نهادها، عدم مساوات سرمایه گذاران در برخورداری از امکانات کشور، آگاهی پایین تولیدکنندگان از احتیاج و سلیقه استفاده کنندگان، ناتوانی مراجع نظارتی در محافظت کیفیت و استانداردهای تولید و پشتیبانی از حقوق استفاده کنندگان من جمله نقاط ناتوانی و تهدیدهایی می باشند که رسالت پشتیبانی از کالای ایرانی را به خطر می اندازند.
ارکان موثر در پیشبرد هدف “پشتیبانی از تولید داخل”
در مبحث پشتیبانی از کالای ایرانی پنج مخاطب کلیدی وجود دارد. مسئولین، تشکل های کارفرمایی و اصناف، بخش های عمومی، تولیدکنندگان و استفاده کنندگان که هریک وظیفه خطیری عهده دارند. باید توجه داشت که بازیگر کلیدی در مبحث پشتیبانی از کالای ایرانی ابتدا مسئولین و پس از آن تولیدکنندگان و تشکل های کارفرمایی و اصناف می باشند. بخش عمومی نیز از طریق فرهنگ سازی در دستیابی به این هدف نقش موثری دارد. در مورد استفاده کنندگان لازم هست برنامه ها با رویکرد متفاوتی نسبت به مسئولین و تولیدکنندگان تدوین شود زیرا نمی شود آنان را موظف به استفاده کالای ایرانی کرد اما میتوان با شناخت نسبت به سلایق و نیازهای آنان وجلب اطمینان در راستای ی کیفیت قابل قبول، نرخ مناسب و رعایت مسائل حقوقی استفاده کنندگان، آنان را به خرید کالای ایرانی ترغیب کرد.
باید افزود که منظور از مسئولین، تمام نهادهایی می باشند که در نقش های مدیریتی، قانون گذاری و نظارتی فعال می باشند. با اهمیت ترین نهاد در این زمینه دولت هست که هدایت تولید و استفاده کشور را به عهده دارد و در این بین نقش وزارت صنعت، معدن و تجارت از بقیه دستگاه ها پررنگ تر هست و از دولت انتظار می رود که در حوزه پژوهش و برنامه ریزی، تدوین برنامه های تشویقی برای تولیدکنندگان موفق و موثر در بازار، بازاریابی، توزیع و فروش، فرهنگ سازی، پشتیبانی از تولیدکنندگان و استفاده کنندگان فعالیت نماید.
تدوین برنامه های تشویقی برای تولید کنندگان موفق و موثر در بازار
این مشوق ها توان دارند به طور عرضه خدمات آموزشی، مشاوره ای و یا تامین بعضی از هزینه ها به طور مثال هزینه کرایه جایگاه ها عرضه فرآورده ها و یا عرضه ی خدمات بازاریابی منوط به اکتساب امتیازهای لازم باشد. در عین حال تدوین برنامه های نظارتی و تنبیهی برای عرضه کنندگان کالاهای بی کیفیت (به خصوص در مورد کالاهای مشمول برنامه حمایت)، پشتیبانی از پژوهش ها کاربردی به منظور شناسایی مشی استفاده کنندگان و پشتیبانی از انجام پژوهش ها بازاریابی و طایفه شناسی در جهت شناخت احتیاج و سلیقه استفاده کنندگان و نحوه ترغیب آنان به خرید کالاهای ایرانی از دیگر مواردی هست که باید به آن اشاره نمود.
بازاریابی، توزیع و فروش
نوین سازی شبکه های توزیع با تمرکز بر تقویت رابطه تولیدکننده و توزیع کننده و کاهش هزینه های عرضه محصول، شناسایی کالاهای داخلی که بتوانند با فرآورده ها بیگانه رقابت کنند و توان دارند مشمول پشتیبانی باشند، طراحی نشان کیفیت و صادر کردن مجوز برای الصاق آن بر روی کالاهای کیفی، نظارت بر توزیع الکترونیکی کالاهای داخلی و جلوگیری از ورود کالاهای بی هویت به بازار مواردی به شمار می روند که در حوزه بازاریابی، توزیع و فروش جهت پشتیبانی از کالا مطرح می باشند.
پشتیبانی از تولیدکنندگان
تولیدکنندگان در کنار استفاده کنندگان، با اهمیت ترین بخش های این پازل اقتصادی را تشکیل می دهند. پشتیبانی های مالی از تولیدکنندگان در راستای های تامین مراجع مالی، معافیت های مالیاتی تولید کالاهای مناسب و با کیفیت، پشتیبانی های بیمه ای از اکتساب وکارهای نوظهور و همسو کردن تمامی سیاست های پولی، بانکی، ارزی در جهت تولید ملی، پشتیبانی های تجاری از تولیدکنندگان از طریق مدیریت صحیح واردات، افزایش تعرفه های وارداتی با هدف مدیریت واردات، مقابله جدی با قاچاق کالاهای ورودی و خروجی و مقابله جدی و واضح با فساد اقتصادی، کاهش تعداد و زمان انجام فرآیندهای اداری جهت آسان سازی در راه اندازی و فعالیت بنگاه های اقتصادی، پشتیبانی از کارآفرینان و سرمایه گذاران، پشتیبانی از تولیدکنندگان در جهت بهبود کیفیت تولیدات از طریق ارتقاء سطح فناوری و کیفیت، تامین مواد اولیه مرغوب و امکانات مورد احتیاج و جهت دهی به خریدهای دولتی و منع خرید کالای بیگانه از محل بودجه های دولتی، از الزامات پشتیبانی از تولیدکنندگان می باشند.
تولیدکنندگان چه باید بکنند؟
در این بین اما بالا بردن کیفیت، به دست کم رساندن هزینه تمام شده تولید، گسترش خدمات پس از فروش و الزام به فرآیند تولید تا پس از استفاده، ذائقه شناسی استفاده کنندگان، نیازسنجی بازار و نگاه به مزیت های داخلی، توجه تولیدکنندگان به بحث نوآوری، خلاقیت، بسته بندی مناسب، بازاریابی کارآمد، تبلیغات موثر، برندسازی و بالا بردن بهره وری، ارتقاء سطح تکنولوژی و مهارت نیروی کار و توسعه تولیدات دانش بنیان در جهت بهبود کیفیت تولیدات و افزایش بهره وری، توسعه فروشگاه های عرضه مستقیم کالا و یا ساماندهی عرضه فرآورده ها به منظور کمک به استفاده کنندگان برای شناسایی فرآورده ها داخلی با کیفیت، تقویت بخش طراحی در تولید فرآورده ها (به مخصوص در مورد محصولاتی مثل پوشاک، کفش و غیره)، استفاده از شیوه های جدید تبلیغات، عرضه تعلیم های لازم به نمایندگان و کارکنان بخش فروش که مستقیم با استفاده کنندگان در رابطه می باشند، برندسازی و ایجاد هویت برای کالاهای تولیدی، کاهش هزینه نرخ تمام شده و گسترش خدمات پس از فروش و الزام به فرآیند تولید تا پس از استفاده همگی مواردی می باشند که در صورت توجه و رعایت آنان از سوی تولیدکنندگان امکان تولید محصول با کیفیت و قابل رقابت در بازار فرآهم می کند.
پشتیبانی از استفاده کنندگان
در راستای پشتیبانی از استفاده کنندگان نیز کنترل نرخ کالاها و خدمات و نظارت بر حقوق استفاده کنندگان و پرداخت یارانه به استفاده کنندگان کالاهای رقابتی ایران با اهمیت ترین مسائلی می باشند که باید به آن توجه داشت.
تشکل های کارفرمایی و اصناف
تشکل های کارفرمایی و اصناف که دربردارنده اتاق های بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی، اتحادیه ها و انجمن ها می شود، توان دارند در نقش واسطه میان دولت و بنگاه عمل کنند تا ضمن جابه جایی توقع ها بنگاه ها به دستگاه های سیاست گذار در اجرای برنامه ها در صحنه تولید همکاری کنند، در نتیجه در تمام حوزه های مسئولین و بخش های عمومی، تولیدکنندگان تشکل های کارفرمایی همکاری خواهند داشت.
پژوهش و برنامه ریزی
تدوین برنامه جامع برای تمامی ذی نفعان با تمرکز بر تولیدکنندگان، تدوین شاخص های بررسی تولیدکنندگان توانمند و تولیدکنندگانی که حجم توانمند شدن در کوتاه مدت یا میان مدت را دارند، شناسایی بنگاه هایی با کارکرد تولیدی و صادراتی معروف و بهره ور در رشته فعالیت های مزیت دار یا راهبردی و شناسایی تولیدکنندگانی که حجم توانمند شدن را دارا می باشند به منظور برطرف مشکلات آنان برای حضور موثر و پایدار در بازار من جمله مسائلی هست که دولت باید در حوزه پژوهش و برنامه ریزی به آن توجه نماید.
بخش های عمومی
فرهنگ سازی در جهت ترغیب مردم به استفاده اجناس داخلی، تبلیغات رسانه ای در پشتیبانی از کالای ایرانی، انجام پژوهش های کاربردی از سوی دانشگاه ها و موسسات پژوهشی در راستای ی بازاریابی و طایفه شناسی در جهت شناخت احتیاج و سلیقه استفاده کنندگان و نحوه ی ترغیب آنان به خرید کالاهای ایرانی، تهیه برنامه های جذاب و غیرشعاری از سوی صداوسیما برای ترغیب مردم به خرید کالاهای داخلی به منظور کمک به اشتغالزایی و توسعه کشور، حضور تولیدکنندگان در برنامه های صداوسیما در جهت ارتقاء آگاهی استفاده کنندگان از فرآیند تولید اطمینان بخش، ایجاد غرفه های دائمی و موقت از تولیدات برتر با نشان کیفیت کالا توسط شهرداری ها در مکان های عمومی مثل پارک ها، ایستگاه های مترو و غیره، همکاری وزارت آموزش و پرورش در تهیه محتوای درسی و برنامه های گروهی در جهت ترغیب محصلین به استفاده از کالاهای ساخت داخل و برپایی جشنواره های ملی برای ترویج فرهنگ خرید کالاهای ایرانی در زمره پارامترهایی قرار می گیرند که باید در بخش های عمومی به آنان توجه کرد.
فرهنگ سازی
اما یکی از با اهمیت ترین مسائل که به طور مستمر مغفول مانده، “فرهنگ سازی” اما یکی از با اهمیت ترین مسائل که به طور مستمر مغفول مانده، “فرهنگ سازی” هست که به نوبه خود توان دارد نگاه به پشتیبانی از تولید داخل را تغییر دهد. پشتیبانی از فعالیت ها و برنامه های فرهنگی، ایجاد کمپین های تبلیغاتی و ایجاد یک شعار ملی همراه با لوگوی متحد و انتشار همه جانبه آن در رسانه ها، مدارس، سطح شهر و غیره، عرضه خدمات آموزشی و مشاوره ای به تولیدکنندگان و توسعه اندیشه از تولید تا پس از استفاده در تولیدکنندگان، از مواردی هست که دستیابی به آنان در بخش فرهنگ سازی توان دارد توجه عامه مردم را به پشتیبانی از تولید داخل جلب کند.
گزارش از نیما علیپور، خبرنگار ایسنا
انتهای پیام
